Tagala is a slang Illongo word for Tagalog speaking women. Women who are born in Metro Manila capital of the Philippines or surrounding areas who speaks Tagalog. Tagalog is the National Language of the Philippines
Jose Rizal contributed to grammar by advocating for the use of Tagalog as the national language of the Philippines, which helped in standardizing and developing the grammar rules for the language. He also promoted the importance of proper grammar usage in written communication to effectively convey ideas and emotions.
Jose Rizal became known as a grammarian during his studies in Europe, particularly when he was at the Universidad Central de Madrid in Spain. He published his book "Sobre la Nueva Ortografia de la Lengua Tagala" in 1889, where he discussed and proposed reforms on the Tagalog language's orthography and grammar.
Ang kaligirang pangkasaysayan sa tula ay tumutukoy sa kasaysayan at kultura ng isang lugar o panahon na ginagamit bilang paksa sa tula. Ito ay mahalaga upang magbigay ng konteksto at pag-unawa sa mga mambabasa hinggil sa pinagmulan at kahalagahan ng tula. Sa pamamagitan ng paggamit ng kasaysayan, mas napapalalim ang damdamin at interpretasyon ng tula.
Jose Rizal contributed to grammar by advocating for the use of Tagalog as the national language of the Philippines, which helped in standardizing and developing the grammar rules for the language. He also promoted the importance of proper grammar usage in written communication to effectively convey ideas and emotions.
- He was the first to write Diccionario hispano - tagalog on 1889. One of the propagandists who went back to Philippines to make a Masonary. He founded Lohiyang Nilad. In Propaganda, he is aiming for a democratic country, an independence and rights for being a Filipino, having a representative in supreme court of the Spain, for the Philippines to be a province of the Spain and to have a lot of changes. He also wrote about the Filipino language like Estudios Gramaticas and Sobre la lengua Tagala.
# Archipielago de San Lazaro # Las Islas de oriente # Las Islas de Poniente # archipielago de Magallanes # Archipielago de Celebes # Pearl of the Orient Seas # Isles of Hope # Isles of Fear # Emerald Islands # Treasure Islands of the Pacific # Keys of the World # Garden Spot of the Pacific # The only Christian Country in the Orient # The First Christian Commonwealth in the Pacific # The Show-Window of Democracy in the Pacific # Tagala # Ophir # Filipinas
Jose Rizal became known as a grammarian during his studies in Europe, particularly when he was at the Universidad Central de Madrid in Spain. He published his book "Sobre la Nueva Ortografia de la Lengua Tagala" in 1889, where he discussed and proposed reforms on the Tagalog language's orthography and grammar.
POLKAThe polka, considered as the national dance of Bohemia(Czechoslovakia), was among the first dances introduced by the early European immigrants to the Philippines and by Filipinos who had been to Europe. It was popularized in the Islands not later than 1859. It was usually performed as a ballroom dance during fiestas or grand social affairs. The basic dance step of the polka is executed to a duple meter with a step-close-step pattern following the one-and-two rhythm. Other polka steps used in the dance are the heel-and-toe polka, the hop polka, the gallop, chasing steps, and the hop step. Every locality would have its own version, but the basic steps, the plain polka, and the hee-and-toe polka were always included.The Quezon polka is performed in sets of four pairs in square formation. In Bataan the dance is called polka tagala. In one figure of the dance, the ladies kick their voluminous skirts forward and backward to show off their beautiful lace petticoats. In Batangas, the dance was called polka sa nayon, while in Mindoro it was known as polka sala. Among the Visayans, the dance was called polka antigo, and in Negros Occidental polka italiana.In Ilocos Norte, there is a courtship dance called sileledaang, which means laden with sorrow. Interestingly, the dancers here show their fondness for each other using the basic polka step to a tempo.The maliket-a-polka is another version of this dance form. Maliket in Pangasinan means happy therefore, happy polka. This is danced during fiestas in honor of the Santo Niño, patron saint of a barrio of Pangasinan. When the dance is per as a ballroom dance during fiestas or grand social affairs. The basic dance step of the polka is executed to a duple meter with a step-close-step pattern following the one-and-two rhythm. Other polka steps used in the dance are the heel-and-toe polka, the hop polka, the gallop, chasing steps, and the hop step. Every locality would have its own version, but the basic steps, the plain polka, and the hee-and-toe polka were always included.The Quezon polka is performed in sets of four pairs in square formation. In Bataan the dance is called polka tagala. In one figure of the dance, the ladies kick their voluminous skirts forward and backward to show off their beautiful lace petticoats. In Batangas, the dance was called polka sa nayon, while in Mindoro it was known as polka sala. Among the Visayans, the dance was called polka antigo, and in Negros Occidental polka italiana.In Ilocos Norte, there is a courtship dance called sileledaang, which means laden with sorrow. Interestingly, the dancers here show their fondness for each other using the basic polka step to a tempo.The maliket-a-polka is another version of this dance form. Maliket in Pangasinan means happy therefore, happy polka. This is danced during fiestas in honor of the Santo Niño, patron saint of a barrio of Pangasinan. When the dance is performed today for the stage, the balintawak with tapis and soft pañuelodraped over the left shoulder is used by the girls while the camisa de chino and any pair of olored trousers are used by the males.
The first book published in the Philippines is "Doctrina Christiana", written in Spanish and Tagalog in 1593. It was a religious text that contained basic Catholic prayers and beliefs, aimed at converting Filipinos to Christianity during the Spanish colonial period.
Polka sa Nayon means Polka in the Village. This dance comes from the province of Batangas in the Tagalog Region of the Philippine Islands. In the old days it was very popular and was usually danced at all the big social affairs and at the town fiestas or feasts.
Tunay na anak ng Hispaniko Pilipinas at dalubhasa sa Tagalog at Español, pinunan ni Baltazar ang kanyang panulaang Tagalog ng mga katutubo, Kastila, at iba pang mga banyagang panitikan at inspirasyon. Ayon kina Francis at Priscilla Macasantos ng Unibersidad ng Pilipinas, si Baltazar ay isang henyo dahil sa pagiging produkto niya ng pinagsanib na kulturang Pilipino - katutubo at kolonyal/klasikal. Sa angkin niyang kahusayan, nagawa niyang ipaalam sa kanyang mga kababayang api ang kanyang kaalaman gamit ang istilo at tradisyon ipinagkaloob sa kanya ng banyagang (at mapaniil) kultura. Ang kanyang akda ay tungkol sa kalupitan sa Albania, ngunit ito ay tungkol talaga sa kalupitan sa Pilipinas. Di mapapasubalian na siya ay naging tapat sa kanyang katutubong tradisyon. Kaiba sa mga kanyang mga kakontemporaryo, si Baltazar ay nagawang lumaya sa kolonyal at mapaniil na tradisyong pampanitikan. Ginamit niya ang kanyang mga akda upang labanan ang kalupitan at kaliluan sa kolonyal na Pilipinas at upang turuan ang kanyang mga kababayan. Siya ay lumikha ng bagong tradisyong pampanitikan sa Pilipinas, na nagsasaad ng damdamin at aspirasyon ng mga Pilipino.Narito ang ilan sa mga akda ni Francisco Baltazar:Mahomet at Constanza (1841)Almanzor y Rosalina (1841)Orosman at Zafira (1860) (komedya na may apat na bahagi)Don Nuño at Zelinda (komedya na may tatlong bahagi)La India Elegante y el Negrito Amante: sayneteng may isang yugto Hatol Hari Kaya (kundiman)Parangal sa Isang Binibining Ikakasal (tula)Paalam sa Iyo (awit)Rodolfo at Rosamunda (komedya)Pagpupuri kay Isabel II, Reyna sa España (tula)Auredato y Astrone (komedya)Bayaseto at Dorlisca (komedya 1857)Nudo Gordiano (komedya)Abdol y Miserena (1859) (komedya)Clara Belmori (komedya)."El Ensayo de Gramatica Hispano-TagalaClaus (isinalin sa Tagalog mula Latin)
HistoryThe dance originated some three hundred years ago in the barrio of Dingin, Alitagtag, Batangas. According to a research made by Dr. Elena Mirano, the word "subli" came from the old Tagalog word "sobli" meaning "salisi" or "exchange of place". Exchange of place is a prominent feature of the dance subli.Subli is the dance portion of a devotion performed in honor of the Mahal ng Poong Santa Cruz, a large crucifix of anubing wood with the face of the sun in silver at the center. The icon was discovered in the early decades of Spanish rule in what is now the town of Alitagtag, Batangas. The Mahal na Poong Santa Cruz is the patron of many towns in the area, notably the ancient town of Bauan, Batangas.The subli consists of a long sequence of prayers in verse, songs, and dances, performed in a fixed sequence. The verse recounts the first journey of the early subli performer, or manunubli, through the fields, hills, and rivers of Batangas in search of the miraculous cross. Sections of verse are sung to a fixed skeletal melody, or punto, which may be elaborated on in a different way by a different subli troupe.About five of these punto are used in a complete subli performance. These sections may be divided further into various fixed dance patterns involving one, two or eight pairs of men and women. These numbers seem to be the norm in Bauan, although other towns may have formations involving three pairs at a time. The stances, gestures, and movements of the male dancers are freewheeling and dramatic, consisting of leaping, striking the ground with wooden bamboo clappers held in both hands known as kalaste, and other movements suggesting the martial arts. The women circle on half-toe, performing the talik, small refined gestures with wrists and fingers, their fingers grazing their small-brimmed hats and alampay, a triangular scarf worn loosely over the shoulder, that are the essential parts of their costume. They dance and sing to the rhythm beaten out by a stick on the tugtugan, a goblet-shaped, footed drum of langka wood with a head made of iguana skin. E.R. Miranosource: http://www.accu.or.jp/ich/en/arts/A_PHL4.htmlThe province of Batangas has a rich cultural tradition especially in the field of dance and music. Among these traditions is the Subli of which, it was told, originated in the town of Bauan, Batangas.According to Miguela "Mila" Maquimot, there once lived a couple in Dingin, Alitagtag. The husband was of the jealous type and a drunkard. The wife was the one who mainly did the work, one of which was fetching water from a well to the water jar wherein they drank water from. One time, the husband went home drunk and there was no water in the big water jar so the wife went to the well to get some.By the well was wood from which sprung water. And on that wood, the woman noticed a naaginging doll. Because of this, many towns sought to get the wood but no one could lift it. So the people from Bauan, together with their parish priest, went to the well and looked at the doll. They sang and danced the subli, and were gladdened when they were able to lift the wood. They carved the wood into a saint. Their patron saint is Sta. Elena, but is referred to as Sta. Cruz.The dancing of subli was passed on from their ancestors who were once subli dancers. They watched the performances of their elders veteran in dancing the subli. Afterward, the youngsters would gather and dance bit by bit until they learn the dance steps. And whenever they dance, they dance before their saint.Ms. Maquimot was only 12 years old when she became a subli dancer. According to her, she and her co-dancers are no longer struck by stage fright whenever they dance the subli because they are already used to performing before an audience. She and her co-dancers were discovered on Batangas City Day, where they participated and won in a subli dance competition.From then on, they have gone to many places to dance the subli, with the help of Ed Borbon, who was the organizer or manager of the group. As director of cultural affairs in Batangas, Borbon would contact Ms. Maquimot whenever there are occasions for them to dance in.The group has danced at the Manila Hotel, Intramuros, Folk Arts Theater, Nayong Pilipino, Cultural Center of the Philippines, and even in places outside the Philippines. The group of Miguela Maquimot at Abdon Cruzat have gone to Washington, D.C. from June 21 to July 5 as representatives of the Philippines.The Philippines was the only place that performed as an independent nation. The USA was represented by Wisconsin, while the Baltic nations were represented by Estonia, Latvia, at Lithuania.During that period, they danced constantly. And on October 21, they danced again in Manila. They also dance in Batangas during the senior citizens day, Batangas Day and women's organization day.Aside from that, they also teach subli in various schools including Sta. Teresa College, Lyceum and PBMIT.They have attained various awards such as a plaque of appreciation from the CCP, trophies and certificates. Even those whom they have taught have also won first place in the subli competition back in July 25, 1995.Many sulbi dancers begin learning subli at the age of 12, during the start of teen years when young girls and boys are not yet getting married and are merely at the stage of courtship. Subli is not mainly a courtship tradition, but courtship has become an element of the dance. The dance movements reflect the good actions and attitude that is expected of these young girls and boys as they grow into adulthood.According to Ms. Maquimot, subli is a religious vow in exchange for blessings, such as the passing of board examinations or the healing of the sick.source: http://www2.mozcom.com/~batangan/news/schools/ojt/subli.htmTHE subli is not just a dance or sayaw; it has also been described as a kaugalian which implies something more enduring and a panata that hints at spirituality, specially because the panata or vow is to the Mahal na Poong Santa Krus. In Lumang Bauan (southern tip of the Taal volcano area in Batangas) it is also called a laro which, in turn, is composed of tula, dasal, sayaw at musikang pantinig. But to fully understand the significance of the subli in our national repertoire of dances, one is advised to study the kalikasan around it, which I think means, its social context and gawaing panlipunan.My source of information is Dr. Elena Rivera Mirano's edifying book, Ang mga Tradisyonal na Musikang Pantinig sa Lumang Bawan Batangas. This work, an original and valuable contribution to cultural studies, was published in 1997 by the National Commission on Culture and the Arts. I cannot imagine reading and studying about the subli in a language that is not native to these islands. Unfortunately, I have to write most of this article in English which is so alien to the subli.The Mahal na Poong Santa Krus plays a central part in the subli; the emblematic and decorative installations, performances and other art forms related to the subli revolve around the wooden cross draped with a white fabric similar to the stole placed on the Holy Cross of Jesus during Easter. According to Dr. Mirano in ancient times natives living around the Taal volcano area would plant wooden crosses around the crater, or even immerse these in the crater itself to ask the Poon to save them from Nature's wrath. Could that have been a tradition even before the Spaniards came? Is the cross (two pieces of wood tied together) a universal design shared by many civilizations? After all, the crucifixion was already the death penalty even before Jesus Christ was born. Spotting all those wooden crosses impaled on the Taal Volcano, the early Spanish missionaries must have been amazed at the coincidence and re-shaped the tradition to fit the Christian mold. My conjecture, according to Dr. Mirano, cannot be proven by documentary evidence.The Poong Santa Krus was first described in Gaspar de San Agustin's Conquista De Las Islas Filipinas (1565-1615) as "una cruz muy grande…por ser de una pesada madera llamada anivion…" which in the local dialect was anubing. Fr. San Agustin also wrote that in 1611, natives placed the cross in the mouth of the crater to silence the volcano. Consecuently, he concluded inhabitants of Alitagtag used the cross to ward off evil spirits; they believed it had innate powers, that it could travel, summon stars to surround it with dazzling light and reduce or increase its weight depending on the message it meant to impart. In Juan Noceda and Pedro San Lucar's VOCABULARIO DE LA LENGUA TAGALA (1860), subli was defined as "…pasear cruzando por alguna calle…hurtar el cuerpo a quien le quiere hablar…las mudanzas de baile, o danzar cruzando. Magsoblian cayong sumayao. La persona por quien sinosoblian…" Imagine, Spangalog in the XIXth century!More recently, a study of native dances by Francisca Reyes-Aquino, published in 1935 and reprinted in 1953, attempted an etymological analysis of "subli" as coming from the word "subsob" and "bali" which was how the male subli dancers looked. Mislead by that description, Quijano de Manila (Nick Joaquin, National Artist for Literature) considered the subli irrefutable evidence that the Philippines is a matriarchal society. Dr. Mirano's research has belied both Aquino and Joaquin. In her book, Elenita Rivera Mirano celebrates the mysterious refinements of the subli which is all of sayaw, panata, laro, kaugalian, ritwal and musikang pantinig. The good news is that the tradition is kept alive in many towns in Batangas. (by Gemma Cruz Araneta)source: http://www.mb.com.ph/issues/2007/05/29/OPED2007052994877.html
Sinaunang Panahon Ayon sa pananaliksik nina Tumangan, Alcomtiser ang matandang panulaan ng Pilipinas ay masasabing karugtong ng mga unang kultura ng Timog Silangang Asya. Karaniwan sa mga kantahin at berso ay tungkol sa mga gawaing makaDiyos, tahanan, bukid, dagat, kaligayahan, kasaganaan at iba pa. Masasabing likas na mga makata ang ating mga ninuno. May mga tula at awit sila sa lahat ng okasyon ng kanilang buhay. Patula nila kung bigkasin ang mga bugtong, ang mga salawikain at maging mga kasabihan. Ang mga bugtong, ayon kay Lope K. Santos ay siyang kauna-unahang katutubong tula. Ito'y ang paghahanay ng mga piling salita na nagsasaad ng talinghaga at masasagot sa pamamagitan ng panghuhula. Ang salawikain at mga kawikaan ay mga patula rin. Naglalaman ito ng mga paniniwalang panlipunan, pilosopiya at mga minanang kapaniwalaan. Panahon ng Kastila Nang matuto ang mga misyonerong Kastila ng wikang Tagalog, una nilang pinagtuunan ng pansin ang pagsusuri ng mga panitikang nakasulat ng ating mga ninuno. Pinili nila ang mga panitikang sa kanilang palagay ay makatutulong sa kanila sa pagpapalaganap ng Kristiyanismo. Nakita nilang ang mga katutubo ay mahilig tumula at bumigkas ng mga tugma. Nahilig din silang umawit kaya ang lahat halos ng mga pang-araw-araw nilang mga gawain ay naisasagawa nila nang may angkop na awitin. Dahil dito, ang mga tula ang unang kinakitaan ng pagbabagong-bihis. Ang mga sinulat na tula ng mga paring Kastilang misyonero ay maiikli sa simula ngunit habang tumatagal ang mga ito ay nadagdagan ng mga taludtod. Nagsimula sa dalawang taludtod hanggang sa umabot nang lilimahing taludtod. Nanatili ang sukat at tugma sa kanilang mga tula kaya hindi nawala ang indayog sa panulaan nang panahong ito. Ang dating mga tulang katutubo na nakasulat sa matandang baybaying Alibata ay sinulat ng mga misyonero sa alpabetong Romano. Kasabay ng pagsulat sa alpabetong Romano ng mga tulang katutubo ay pumasok na rin sa panulaang Tagalog ang ilang mga salitang Kastila. Nawala ang talinghaga sa panulaan dahil sa layuning huwag maipagkamali ng mga mambabasa ang mensaheng panrelihiyon at pangkagandahang-asal. ANG MGA MAKATA NG PANAHON ng amerikano 1. Padre Francisco Blancas de San Jose. Kinilalang ama ng tipograpiya sa Pilipinas sapagkat aklat niya ang unang nalimbag sa paraang tipograpiko (isang uri ng paglilimbag). 2. Alonzo de Santa Ana. Siya ang may-akda ng aklat ng "Explicacion de la Doctrina Cristiana en la Lengua Tagala" na nagtataglay ng mga tugmang nagpapaliwanag sa mga aral ng Diyos na nakapaloob sa aklat na Doctrina Cristiana. Ang kanyang mga tula aya ganap na umiwas sa talinghaga upang maihatid nang tiyak ang diwang nais iparating ng tula. Kinilala niya ang pagiging maanyo at masining ng tula kaya siya ay kumilala sa sukat at tugma ng panulaang Tagalog. 3. Pedro de Herrrera. Isa siyang makatang nakilala dahil sa kanyang mga dalit. 4. Fernando Bagongbanta. Ang mga tula ni Bagongbanta ay napalimbag at natipon sa Memorial de la Vida Cristiana kasama ng mga tula ni Blancas de San Jose. Isa si Bagongbanta sa mga tinawag na ladino noong panahong iyon. 5. Tomas Pinpin. Ama ng limbagan sa Pilipinas. Siya ay binabanggit pa rin bilang isa sa mga ladinong kasama nina Blancas de San Jose at Bagongbanta. Ang Como con Dios ay isa sa mga tulang nasulat ni Pinpin. 6. Pedro Suarez Osorio. Siya ang ipinalalagay na unang makatang Tagalog na napatala sa kasaysayan ng panitikang Tagalog. Nakilala rin siya sa pagsulat ng mga "dalit". 7. Felipe de Jesus. Isang makatang Tagalog mula sa San Miguel, Bulacan. Pinahahalagahan sa kasaysayan ng panitikan dahil sa kanyang "Dalit na Pamucao sa Tauong Babasa Nitong Libro" na ang tinutukoy ay ang Barlaan at Josaphat. Si Felipe de Jesus ang nagpakita ng muling pagbabalik g talinghaga sa panulaang Tagalog. Tula niya ang Ibong Camunti sa Pugad. 8. Francisco Bencuchillo. Ang may-akda ng Arte Poetico Tagalo na lumitaw noong ika-18 dantaon. Sa aklat na ito ay tinalakay ni Bencuchillo ang iba't ibang sukat at taludturan ng tulang Tagalog. MGA AKDANG PATULA 1. Bugtong 2. Sabi o Kasabihan 3. Salawikain 4. Awiting Bayan o Kantahing Bayan 5. Pasyon 6. Awit at Korido MGA TULANG PANDULAAN O PANTANGHALAN 1. Karagatan 2. Duplo 3. Dalit 4. Juego de Prenda 5. Panubong o Pamutong Panahon ng hapon Bunga ng pag-unlad ng produksyon sa pagsasaka at pagsulong ng pakikipagkalakalan sa ibang mga dayuhan, ang pagkaunlad ng kabuhayan ay nakabuo ng pangkat na mga Pilipinong nakilala sa tawag na "Ilustrado" at sa tawag na "Middle Class". Sa pamamagitan nito, lumitaw ang henerasyon ng mga kabataang namulat ang mga kaisipan sa di pagkakapantay-pantay ng mga mananakop at sinasakupan. Sila ang mga Pilipinong nagising ang kamalayan sa pagiging api. Nang mga panahong iyon, tayo'y sunud-sunuran sa mga dayuhang panginoon, kahit na nakatataas ang kabuhayan ng ilan sa atin. Dahil sa mga pangyayaring ito, tinangka ng mga "ilustrado" na magpasok ng mga pagbabago. Ito'y hindi sa pamamagitan ng armas kundi sa pakikipagtagisan ng katuwiran sa katuwiran sa pasulat na pamamaraan. Isa ang tula sa naging kasangkapan sa pagpapahayag ng mga propagandista. Dito nailalahad nila ang kani-kanilang mga kuru-kuro o pala-palagay, damdamin at maging ang kanilang mga karanasan. Ang karaniwang tinutuligsa nila ay ang mga ginagawa ng mga prayle na sana'y yaong talagang masasabing kaugnay ng simbahan. Hindi lubhang nanuligsa sa mga taong pamahalaan dahil sa mga layunin lamang ng Propagandista ay pagbabago sa pamamalakad ng simbahan kaya't ang damdaming laban sa mga prayle ang nangibabaw dahil sila ang higit na may kapangyarihan kaysa mga taong pamahalaan. Mga Manunulat at Kanilang akda 1. Dr. Jose Rizal - Ala Juventud Filipina ( Sa Kabataang Pilipino) - Mi Ultimo Adios ( Ang Huli Kong Paalam) 2. Marcelo H. del Pilar - Sagot ng Espanya sa Hibik ng Pilipinas Panahon ng Himagsikan Ang panahong ito'y nahahati sa dalawa - Pnahon laban sa Kastila at Panahon laban sa Amerikano. Bagama't maikli ang panahong nasasakop, maraming mga pangyayari ang naganap at naging makasaysayan sa bayan. Kabilang sa mga ito'y ang pagkakaroon ng pagpapalit ng pamamahala sa pamahalaan. Bigo ang mga hangarin ng mga propagandista. Bingi ang pamahalaang Kastila sa mga kahilingan sapagkat noong mga panahong iyon ay abala sa pansariling suliranin ang Espanya. Dahil dito'y patuloy pa rin ang pang-aapi at pandudusta, pagsasamantala at paghihigpit ng pamahalaan at simbahan sa mga Pilipino. Lumala ang ugnayang Kastila-Amerikano dahil sa mga tunay na pangyayaring naganap, ipinahayag ng mga Amerikano ang pormal na pakikidigma sa Espanya noong Abril 25, 1898. Inanyayahan ni Almirante Dewey ang mga Pilipino upang makipagtulungan sa mga Amerikano. Mga manunulat at kanilang Akda 1. Andres Bonifacio - Katapusang Hibik ng Pilipinas - Pag-ibig sa Tinubuang Lupa 2. Emilio Jacinto - Sa Anak ng Bayan 3. Apolinario Mabini - El Verdadero Decalogo ( Ang Tunay na Sampung Utos ) 4. Jose Velasquez Palma - Himno Nacional Filipino (Pambansang Awit ng Pilipinas) Panahon ng amerikano Ang mga tulang nasulat pagkatapos ng naganap na Lakas ng Bayan o "People's Power sa Edsa" ay nagpakita ng kalayaan sa pagpapahayag at maging sa paksa. Pinaksa ng mga tula sa panahong ito ang mga nagaganap sa kapaligiran at sariling mga damdamin ng mga makatang nagsisisulat ng tula. May mga tula ng pagpupuri at panunuligsa sa mga nanunungkulan sa pamahalaan at mga katiwaliang nagaganap sa lipunan. Sa madaling salita, patuloy ang kamalayang panlipunan ng mga makata sa panahong kasalukuyan. Nilayon ng mga tula sa kasalukuyang panahon ang maging kasangkapan sa minimithing pagbabago ng lipunang Pilipino. Sa istilo ng pagsulat ng tula ay nanatili pa rin ang dalawang paraan - may nagsisulat ng mga tulang may sukat at tugma at may nagsisulat sa malayang taludturan. Pangunahing layunin ng tula sa panahong ito ay makapaghatid ng mahalagang mensahe sa mga mambabasa. Bibihira ang mga tula ng pag-ibig ngunit unti-unting nabubuhay na paksa sa panulaan ang tungkol sa kalikasan lalo pa't may mga kampanyang inilulunsad ang pamahalaan sa pangangalaga ng kalikasan. Ang pagtula sa ibabaw ng tanghalan ay bihira nang mangyari maliban na lamang kung ito ay hinihingi ng isang pangyayari sa isang palatuntunang idinaraos. Ang indayog ng tula sa panahon nina Balagtas, Jose Corazon de Jesus, at Florentino Collantes ay wala na sa tanghalan. Ang Balagtasan ay bibihira na ring marinig kung kaya't nakalulungkot na kapag tinanong ng guro ang mga mag-aaral kung nakarinig na sila o nakapanood na ng Balagtasan, ang marami sa kanila ay hindi pa ang sagot. Ang pagbigkas ng tula sa tanghalan ay pinalitan ng pag-awit. Ang awitin/awit ay isa ring akdang nasa anyong patula na nilapatan ng himig. Ito ay nagpapahayag ng damdamin at karanasan ng may-akda. Sa kasalukuyan, ang mga awitin ay pumapaksa hindi lamang sa pag-ibig, kundi sa lahat ng mga nangyayari, nakikita at nararanasan ng tao sa kanyang pang-araw-araw na buhay. Katulad din ng mga karaniwang tula, ito ay maaaring pumupuri at nanunuligsa sa mga gawain at kaugalian ng tao. May mga awiting gumigising sa damdamin at nangangaral sa mga kabataan. Ang isang uri ng awitin na palasak sa kasalukuyan ay ipinalalagay na epektibo sa paghahatid ng mensahe sa mga mamamayan ay ang "rap" nina Francis Magalona at Andrew E. May mga awitin din na naririnig at nakikita sa telebisyon na habang inaawit ay ipinakikita naman ang mga tagpong may kaugnayan sa isinasaad ng awit. Ang Pambansang Awit ng Pilipinas ay inaawit sa telebisyon sa ganitong paraan. Ang "Magkaisa", isang awiting inawit sa Edsa noong naganap ang "People's Power." YAN LANG PO :)) Harvey bagaporo II-Yellow sfmnhs.......
Kaligirang Pangkasaysayan ng Tula Sinaunang Panahon Ayon sa pananaliksik nina Tumangan, Alcomtiser ang matandang panulaan ng Pilipinas ay masasabing karugtong ng mga unang kultura ng Timog Silangang Asya. Karaniwan sa mga kantahin at berso ay tungkol sa mga gawaing makaDiyos, tahanan, bukid, dagat, kaligayahan, kasaganaan at iba pa. Masasabing likas na mga makata ang ating mga ninuno. May mga tula at awit sila sa lahat ng okasyon ng kanilang buhay. Patula nila kung bigkasin ang mga bugtong, ang mga salawikain at maging mga kasabihan. Ang mga bugtong, ayon kay Lope K. Santos ay siyang kauna-unahang katutubong tula. Ito'y ang paghahanay ng mga piling salita na nagsasaad ng talinghaga at masasagot sa pamamagitan ng panghuhula. Ang salawikain at mga kawikaan ay mga patula rin. Naglalaman ito ng mga paniniwalang panlipunan, pilosopiya at mga minanang kapaniwalaan. Panahon ng Kastila Nang matuto ang mga misyonerong Kastila ng wikang Tagalog, una nilang pinagtuunan ng pansin ang pagsusuri ng mga panitikang nakasulat ng ating mga ninuno. Pinili nila ang mga panitikang sa kanilang palagay ay makatutulong sa kanila sa pagpapalaganap ng Kristiyanismo. Nakita nilang ang mga katutubo ay mahilig tumula at bumigkas ng mga tugma. Nahilig din silang umawit kaya ang lahat halos ng mga pang-araw-araw nilang mga gawain ay naisasagawa nila nang may angkop na awitin. Dahil dito, ang mga tula ang unang kinakitaan ng pagbabagong-bihis. Ang mga sinulat na tula ng mga paring Kastilang misyonero ay maiikli sa simula ngunit habang tumatagal ang mga ito ay nadagdagan ng mga taludtod. Nagsimula sa dalawang taludtod hanggang sa umabot nang lilimahing taludtod. Nanatili ang sukat at tugma sa kanilang mga tula kaya hindi nawala ang indayog sa panulaan nang panahong ito. Ang dating mga tulang katutubo na nakasulat sa matandang baybaying Alibata ay sinulat ng mga misyonero sa alpabetong Romano. Kasabay ng pagsulat sa alpabetong Romano ng mga tulang katutubo ay pumasok na rin sa panulaang Tagalog ang ilang mga salitang Kastila. Nawala ang talinghaga sa panulaan dahil sa layuning huwag maipagkamali ng mga mambabasa ang mensaheng panrelihiyon at pangkagandahang-asal. ANG MGA MAKATA NG PANAHON ng amerikano 1. Padre Francisco Blancas de San Jose. Kinilalang ama ng tipograpiya sa Pilipinas sapagkat aklat niya ang unang nalimbag sa paraang tipograpiko (isang uri ng paglilimbag). 2. Alonzo de Santa Ana. Siya ang may-akda ng aklat ng "Explicacion de la Doctrina Cristiana en la Lengua Tagala" na nagtataglay ng mga tugmang nagpapaliwanag sa mga aral ng Diyos na nakapaloob sa aklat na Doctrina Cristiana. Ang kanyang mga tula aya ganap na umiwas sa talinghaga upang maihatid nang tiyak ang diwang nais iparating ng tula. Kinilala niya ang pagiging maanyo at masining ng tula kaya siya ay kumilala sa sukat at tugma ng panulaang Tagalog. 3. Pedro de Herrrera. Isa siyang makatang nakilala dahil sa kanyang mga dalit. 4. Fernando Bagongbanta. Ang mga tula ni Bagongbanta ay napalimbag at natipon sa Memorial de la Vida Cristiana kasama ng mga tula ni Blancas de San Jose. Isa si Bagongbanta sa mga tinawag na ladino noong panahong iyon. 5. Tomas Pinpin. Ama ng limbagan sa Pilipinas. Siya ay binabanggit pa rin bilang isa sa mga ladinong kasama nina Blancas de San Jose at Bagongbanta. Ang Como con Dios ay isa sa mga tulang nasulat ni Pinpin. 6. Pedro Suarez Osorio. Siya ang ipinalalagay na unang makatang Tagalog na napatala sa kasaysayan ng panitikang Tagalog. Nakilala rin siya sa pagsulat ng mga "dalit". 7. Felipe de Jesus. Isang makatang Tagalog mula sa San Miguel, Bulacan. Pinahahalagahan sa kasaysayan ng panitikan dahil sa kanyang "Dalit na Pamucao sa Tauong Babasa Nitong Libro" na ang tinutukoy ay ang Barlaan at Josaphat. Si Felipe de Jesus ang nagpakita ng muling pagbabalik g talinghaga sa panulaang Tagalog. Tula niya ang Ibong Camunti sa Pugad. 8. Francisco Bencuchillo. Ang may-akda ng Arte Poetico Tagalo na lumitaw noong ika-18 dantaon. Sa aklat na ito ay tinalakay ni Bencuchillo ang iba't ibang sukat at taludturan ng tulang Tagalog. MGA AKDANG PATULA 1. Bugtong 2. Sabi o Kasabihan 3. Salawikain 4. Awiting Bayan o Kantahing Bayan 5. Pasyon 6. Awit at Korido MGA TULANG PANDULAAN O PANTANGHALAN 1. Karagatan 2. Duplo 3. Dalit 4. Juego de Prenda 5. Panubong o Pamutong Panahon ng hapon Bunga ng pag-unlad ng produksyon sa pagsasaka at pagsulong ng pakikipagkalakalan sa ibang mga dayuhan, ang pagkaunlad ng kabuhayan ay nakabuo ng pangkat na mga Pilipinong nakilala sa tawag na "Ilustrado" at sa tawag na "Middle Class". Sa pamamagitan nito, lumitaw ang henerasyon ng mga kabataang namulat ang mga kaisipan sa di pagkakapantay-pantay ng mga mananakop at sinasakupan. Sila ang mga Pilipinong nagising ang kamalayan sa pagiging api. Nang mga panahong iyon, tayo'y sunud-sunuran sa mga dayuhang panginoon, kahit na nakatataas ang kabuhayan ng ilan sa atin. Dahil sa mga pangyayaring ito, tinangka ng mga "ilustrado" na magpasok ng mga pagbabago. Ito'y hindi sa pamamagitan ng armas kundi sa pakikipagtagisan ng katuwiran sa katuwiran sa pasulat na pamamaraan. Isa ang tula sa naging kasangkapan sa pagpapahayag ng mga propagandista. Dito nailalahad nila ang kani-kanilang mga kuru-kuro o pala-palagay, damdamin at maging ang kanilang mga karanasan. Ang karaniwang tinutuligsa nila ay ang mga ginagawa ng mga prayle na sana'y yaong talagang masasabing kaugnay ng simbahan. Hindi lubhang nanuligsa sa mga taong pamahalaan dahil sa mga layunin lamang ng Propagandista ay pagbabago sa pamamalakad ng simbahan kaya't ang damdaming laban sa mga prayle ang nangibabaw dahil sila ang higit na may kapangyarihan kaysa mga taong pamahalaan. Mga Manunulat at Kanilang akda 1. Dr. Jose Rizal - Ala Juventud Filipina ( Sa Kabataang Pilipino) - Mi Ultimo Adios ( Ang Huli Kong Paalam) 2. Marcelo H. del Pilar - Sagot ng Espanya sa Hibik ng Pilipinas Panahon ng Himagsikan Ang panahong ito'y nahahati sa dalawa - Pnahon laban sa Kastila at Panahon laban sa Amerikano. Bagama't maikli ang panahong nasasakop, maraming mga pangyayari ang naganap at naging makasaysayan sa bayan. Kabilang sa mga ito'y ang pagkakaroon ng pagpapalit ng pamamahala sa pamahalaan. Bigo ang mga hangarin ng mga propagandista. Bingi ang pamahalaang Kastila sa mga kahilingan sapagkat noong mga panahong iyon ay abala sa pansariling suliranin ang Espanya. Dahil dito'y patuloy pa rin ang pang-aapi at pandudusta, pagsasamantala at paghihigpit ng pamahalaan at simbahan sa mga Pilipino. Lumala ang ugnayang Kastila-Amerikano dahil sa mga tunay na pangyayaring naganap, ipinahayag ng mga Amerikano ang pormal na pakikidigma sa Espanya noong Abril 25, 1898. Inanyayahan ni Almirante Dewey ang mga Pilipino upang makipagtulungan sa mga Amerikano. Mga manunulat at kanilang Akda 1. Andres Bonifacio - Katapusang Hibik ng Pilipinas - Pag-ibig sa Tinubuang Lupa 2. Emilio Jacinto - Sa Anak ng Bayan 3. Apolinario Mabini - El Verdadero Decalogo ( Ang Tunay na Sampung Utos ) 4. Jose Velasquez Palma - Himno Nacional Filipino (Pambansang Awit ng Pilipinas) panahon ng amerikano Ang mga tulang nasulat pagkatapos ng naganap na Lakas ng Bayan o "People's Power sa Edsa" ay nagpakita ng kalayaan sa pagpapahayag at maging sa paksa. Pinaksa ng mga tula sa panahong ito ang mga nagaganap sa kapaligiran at sariling mga damdamin ng mga makatang nagsisisulat ng tula. May mga tula ng pagpupuri at panunuligsa sa mga nanunungkulan sa pamahalaan at mga katiwaliang nagaganap sa lipunan. Sa madaling salita, patuloy ang kamalayang panlipunan ng mga makata sa panahong kasalukuyan. Nilayon ng mga tula sa kasalukuyang panahon ang maging kasangkapan sa minimithing pagbabago ng lipunang Pilipino. Sa istilo ng pagsulat ng tula ay nanatili pa rin ang dalawang paraan - may nagsisulat ng mga tulang may sukat at tugma at may nagsisulat sa malayang taludturan. Pangunahing layunin ng tula sa panahong ito ay makapaghatid ng mahalagang mensahe sa mga mambabasa. Bibihira ang mga tula ng pag-ibig ngunit unti-unting nabubuhay na paksa sa panulaan ang tungkol sa kalikasan lalo pa't may mga kampanyang inilulunsad ang pamahalaan sa pangangalaga ng kalikasan. Ang pagtula sa ibabaw ng tanghalan ay bihira nang mangyari maliban na lamang kung ito ay hinihingi ng isang pangyayari sa isang palatuntunang idinaraos. Ang indayog ng tula sa panahon nina Balagtas, Jose Corazon de Jesus, at Florentino Collantes ay wala na sa tanghalan. Ang Balagtasan ay bibihira na ring marinig kung kaya't nakalulungkot na kapag tinanong ng guro ang mga mag-aaral kung nakarinig na sila o nakapanood na ng Balagtasan, ang marami sa kanila ay hindi pa ang sagot. Ang pagbigkas ng tula sa tanghalan ay pinalitan ng pag-awit. Ang awitin/awit ay isa ring akdang nasa anyong patula na nilapatan ng himig. Ito ay nagpapahayag ng damdamin at karanasan ng may-akda. Sa kasalukuyan, ang mga awitin ay pumapaksa hindi lamang sa pag-ibig, kundi sa lahat ng mga nangyayari, nakikita at nararanasan ng tao sa kanyang pang-araw-araw na buhay. Katulad din ng mga karaniwang tula, ito ay maaaring pumupuri at nanunuligsa sa mga gawain at kaugalian ng tao. May mga awiting gumigising sa damdamin at nangangaral sa mga kabataan. Ang isang uri ng awitin na palasak sa kasalukuyan ay ipinalalagay na epektibo sa paghahatid ng mensahe sa mga mamamayan ay ang "rap" nina Francis Magalona at Andrew E. May mga awitin din na naririnig at nakikita sa telebisyon na habang inaawit ay ipinakikita naman ang mga tagpong may kaugnayan sa isinasaad ng awit. Ang Pambansang Awit ng Pilipinas ay inaawit sa telebisyon sa ganitong paraan. Ang "Magkaisa", isang awiting inawit sa Edsa noong naganap ang "People's Power."
Ang mga katangian ng tula ay 1.tugma-tumutukoy sa paggamit ng mga huling salita sa bawat taludtod na ang dulumpantig ay magkakasintunog o msgkakatugma 2.sukat - tumutukoy sa bilangng pantig sa bawat taludtod.Ang isang taludtod ay karaniwang may 8,12,16 napantig o sukat by: Maribelly Cris B Cañete